Türk toplumunda sıklıkla karşılaşılan ve aile içi miras anlaşmazlıklarının temelini oluşturan en çarpıcı durumlardan biri, babanın kızından mal kaçırmasıdır. Erkek çocuklara mal bırakma eğilimi, kız çocukların mirastan mahrum bırakılması, miras hukukuna ve eşitlik ilkesine aykırıdır. Peki baba, kızından mal kaçırmak için ne tür yöntemler kullanır? Bu işlemler nasıl iptal ettirilebilir? İşte mirasçılardan mal kaçırma eylemlerine karşı açılabilecek davalar ve hak arama yolları…
Mal Kaçırma Nedir?
Mal kaçırma, miras bırakanın (muris), kanuni mirasçılarını mahrum bırakmak amacıyla mallarını başka kişilere (özellikle erkek çocuklarına) devretmesi anlamına gelir. Bu işlemler:
- Bağış gibi görünse de, genellikle satış gibi gösterilir.
- Gerçek bir bedel ödenmez.
- Malvarlığı saklanarak mirasçının yasal hakkı engellenir.
Babanın Kızından Mal Kaçırması Hangi Yollarla Olur?
- Görüntüde satış (gerçekte bağış)
- Tapuda muvazaalı işlem
- Malı erkek çocuğa devretme
- Kız çocuğa haber verilmeden yapılan devirler
- Mirastan feragat ettirilme baskısı
Hukuki Dayanak: Tapu İptali ve Tescil Davası
Mal kaçırma amacıyla yapılan devirler için kız çocukları tapu iptali ve tescil davası açabilir. Bu dava, Türk Medeni Kanunu ve Yargıtay içtihatları doğrultusunda şekillenmiştir.
📌 Yargıtay’a göre:
“Bir kimsenin mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla yaptığı ve gerçekte bağış olan işlemlerin, satış gibi gösterilmesi halinde, bu işlemler muvazaalıdır ve geçersizdir.”
Tapu İptal ve Tescil Davası Şartları
- Miras bırakan sağlığında malını başkasına devretmiş olmalı.
- İşlem görüntüde satış, gerçekte bağış olmalı.
- Amaç mirasçılardan birini mahrum bırakmak olmalı.
- Davacı, diğer mirasçılardan biri (genellikle kız çocuk) olmalıdır.
Dava Açma Süresi ve Yetkili Mahkeme
- Zamanaşımı süresi yoktur, çünkü muris muvazaası sürekli etkili bir hukuka aykırılıktır.
- Yetkili mahkeme: Taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.
Gerekli Belgeler
- Tapu kayıtları
- Ölüm belgesi
- Veraset ilamı
- Tanık beyanları
- Satışın gerçekte bağış olduğunu kanıtlayan deliller
Yargıtay Kararlarında Ne Diyor?
Yargıtay, kız çocuklarının mirastan dışlanması amacıyla yapılan muvazaalı işlemleri sıklıkla iptal etmektedir. Özellikle “satış gibi görünen ancak bağış niteliği taşıyan” devirlerin mirasçılardan mal kaçırma amacı taşıdığı yönünde kararlar mevcuttur.
İspat Yolları
| Delil Türü | Açıklama |
|---|---|
| Tanık beyanları | Satış bedeli ödenmediği, taşınmaz devri hediye olduğu |
| Tapu belgeleri | Bedelsiz ya da düşük bedelli satış tespiti |
| Maddi delil eksikliği | Banka dekontu, satış sözleşmesi yokluğu |
| Beyan ve itiraf | Diğer mirasçının gerçeği kabul etmesi |
Baba Sağken Mal Kaçırırsa Ne Olur?
Baba sağken yapılan işlemler, ölümünden sonra mirasçılar tarafından iptal ettirilebilir. Ancak baba hayattayken bu tür işlemlere karşı dava açılması genellikle mümkün değildir, çünkü malvarlığı üzerinde tasarruf hakkı vardır.
Kız Çocuklarının Miras Hakkı Anayasal Koruma Altında
Anayasa’nın eşitlik ilkesine göre:
“Kadın ve erkek eşit haklara sahiptir. Devlet bu eşitliği sağlamakla yükümlüdür.” (Anayasa m.10)
Bu hüküm uyarınca kız çocuklarının mirastan dışlanması anayasal bir ihlal oluşturur.
Mal Kaçırmaya Karşı Diğer Dava Türleri
- Mirasın Reddi Yoksa: Terekeye dahil edilmeyen mallar için dava açılabilir.
- Terekenin Tespiti Davası: Kaçırılan malların belirlenmesi için ön adımdır.
- Denetimli Tasfiye Talebi: Borçlu terekenin yönetimi için açılabilir.
Sonuç
Babanın kızından mal kaçırması, miras hukukunun eşitlik ilkesine aykırıdır ve hukuken geçersizdir. Görünüşte satış gibi yapılan, gerçekte bağış olan işlemler muris muvazaası sayılır ve tapunun iptali mümkündür. Kız çocuklarının mirastan dışlanması, aile içi adalet duygusunu zedelediği gibi hukuki olarak da iptal edilebilir işlemler doğurur. Bu tür durumlarda hukuki destekle tapu iptal ve tescil davası açmak en etkili çözümdür.
Bir yanıt yazın