Gayrimenkul hukuku açısından en sık karşılaşılan kavramlardan biri olan intifa hakkı, özellikle miras, bağış ve satış işlemlerinde gündeme gelir. Bu hak, mülkiyet hakkının tamamına sahip olmadan da bir taşınmazdan yararlanma ve kullanma imkânı verir. Peki, intifa hakkı nedir, nasıl kurulur, ne zaman sona erer? Tüm bu soruların yanıtlarını yazımızda bulabilirsiniz.

İntifa Hakkı Nedir?

İntifa hakkı; bir taşınmazın sahibi olmadan onu kullanma ve ondan yararlanma hakkıdır. Bu hak, başkasına ait bir mal veya hakkın, mülkiyet hakkını ortadan kaldırmadan, belli bir kişi lehine kullanımına izin verilmesidir.

📌 Dayanak:

Türk Medeni Kanunu (TMK) Madde 794 – 826 arasında düzenlenmiştir.

İntifa Hakkının Özellikleri

• Kişiye bağlı bir haktır: Devredilemez ve mirasla geçmez.
• Sınırlı ayni haktır: Mülkiyet hakkının tamamı değil, kullanım ve yararlanma yetkilerini içerir.
• Süreli ya da süresiz olabilir: Gerçek kişilerde genelde ölümle sona erer.
• Tapuya şerh edilir: Gayrimenkul üzerinde resmi kayıt altına alınır.

İntifa Hakkı Hangi Malvarlığı Üzerinde Kurulabilir?

• Taşınmaz mallar (ev, arsa, tarla)
• Taşınır mallar (araç, eser, hisse senedi)
• Haklar (şirket hissesi, fikri mülkiyet)

Ancak en yaygın uygulama gayrimenkuller üzerindedir.

İntifa Hakkı Nasıl Kurulur?

1. Sözleşmeyle (rızai olarak)

Malik ve lehtar arasında yapılan bir sözleşmeyle kurulur. Tapu müdürlüğü nezdinde tescil şarttır.

2. Vasiyetnameyle

Miras bırakan kişi, vasiyetinde intifa hakkı tanımlayabilir.

3. Mahkeme Kararıyla

Boşanma, miras paylaşımı gibi durumlarda mahkeme kararıyla kurulabilir.

🔏 Tapu Tescili:

İntifa hakkı, tapuya kayıtlı taşınmazlarda tapu müdürlüğüne başvuru ile resmi olarak tescil edilir.

İntifa Hakkı Sahibi Neler Yapabilir?

• Taşınmazı kullanabilir
• Kiraya verebilir (kira bedelini alabilir)
• Gelir elde edebilir (tarım, üretim vb.)
• Ancak satamaz, devredemez, rehin edemez

İntifa Hakkı Malike Ne Bırakır?

Mal sahibi (çıplak mülkiyet sahibi):

• Tasarruf hakkına sahiptir
• Ancak intifa hakkı süresince kullanma yetkisi yoktur
• Hakkın sona ermesiyle tam mülkiyet yeniden kazanılır

İntifa Hakkı Ne Zaman Sona Erer?

• Gerçek kişi için: Ölümle sona erer
• Tüzel kişi için: En fazla 100 yıl sürer
• Süre belirlenmişse, sürenin dolmasıyla
• Tarafların anlaşmasıyla
• Malın tamamen yok olmasıyla
• Hak sahibinin feragatiyle (resmi senetle yapılmalıdır)

İntifa Hakkının Kaldırılması Nasıl Yapılır?

• Tapu müdürlüğüne başvuru
• Hakkın sona erdiğini gösteren belgeler (ölüm belgesi, feragatname)
• Gerekli harçların ödenmesi

İntifa Hakkı ve Usulsüz Kullanım

İntifa hakkı sahibi, hakkını kötüye kullanırsa:

• Mal sahibi, mahkemeye başvurarak hakkın kaldırılmasını isteyebilir
• Tazminat talep edebilir

---

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. İntifa hakkı mirasla geçer mi?
Hayır. Bu hak yalnızca tanınan kişiye aittir, mirasçılara devredilemez.

2. İntifa hakkı olan kişi evi kiraya verebilir mi?
Evet. Kira gelirini alma hakkı intifa sahibine aittir.

3. İntifa hakkı ipotek edilebilir mi?
Hayır. İntifa hakkı devredilemez, rehin edilemez.

4. Tapuda intifa hakkı nasıl görünür?
Taşınmazın şerh bölümünde “intifa hakkı” ve lehtar adı yer alır.

5. Eşime intifa hakkı tanıyabilir miyim?
Evet. Tapuda yapılan resmi işlemle eşinize bu hakkı verebilirsiniz.

6. İntifa hakkı sahibi borcundan dolayı mal haczedilir mi?
Hayır. Malın mülkiyeti başkasına ait olduğu için haciz konulamaz. Ancak kira geliri haczedilebilir.

---

Sonuç

İntifa hakkı, taşınmazlar üzerinde malik olmadan kullanım ve gelir elde etme yetkisi veren, ancak devredilemeyen özel bir ayni haktır. Özellikle miras ve aile hukukunda sıkça tercih edilen bu hak, taraflara önemli avantajlar sağlar. Ancak süresi, sınırları ve sona erme halleri dikkatle takip edilmelidir. Tapu kayıtlarına işlenmesi ve gerektiğinde hukuki danışmanlık alınması önerilir.