Bir taşınmazın birden fazla kişiye ait olduğu durumlarda, ortaklardan biri ya da birkaçı izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davası açarak malın paylaşılmasını talep edebilir. Ancak tüm ortaklar bu satış fikrine sıcak bakmayabilir. Peki, “izale-i şuyu davası hissemi satmak istemiyorum” diyen bir ortak ne yapabilir, satışa engel olabilir mi, hangi haklara sahiptir?
İşte bu hassas ve önemli hukuki süreçle ilgili tüm merak edilenler:
İzale-i Şuyu Davası Nedir? (Kısaca)
İzale-i şuyu davası, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınmaz veya taşınır mallarda, ortaklığın sona erdirilmesi için açılan bir dava türüdür.
- Mal fiilen bölünebiliyorsa bölünerek,
- Bölünemiyorsa satış yoluyla ortaklık sona erdirilir.
Hisseni Satmak İstemeyen Ortak Ne Yapabilir?
Maalesef, izale-i şuyu davasında tek bir ortak “satış istemiyorum” dese dahi, diğer ortaklardan biri satış talebinde bulunduysa, mahkeme satış yolunu uygulamak zorundadır.
Ancak hissedarın bazı hak ve stratejik adımları mevcuttur:
1. İhaleye Katılma Hakkı
Ortak olarak satıştan kaçışınız olmayabilir ama malın dışarıya satılmasını önlemek için açık artırmaya katılabilir ve taşınmazı kendiniz satın alabilirsiniz.
Avantajları:
- Mal sizde kalır
- Satıştan gelen bedel tekrar bölüşülmez
- Diğer ortaklara payları ödenir, siz tek malik olursunuz
2. Ortaklarla Uzlaşma Sağlama
Dava açılmadan önce veya açıldıktan sonra:
- Diğer ortaklarla anlaşarak satıştan vazgeçmelerini sağlayabilirsiniz
- Onlara değerinde ödeme yaparak hisselerini alabilirsiniz
Bu durum satışa gerek kalmadan ortaklığın sonlanmasını sağlar.
3. Değerin Düşük Belirlenmesini Önleme
Kıymet takdir raporunda malın değeri düşük belirlenmişse, satışta zarar etmemeniz için:
- İtiraz hakkınızı kullanabilirsiniz
- Yeni bilirkişi raporu talep edebilirsiniz
- Böylece mal gerçek değerinden satılır ya da siz değerini bilerek ihaleye girersiniz
4. Mahkeme Kararına İtiraz
Mahkemenin verdiği satış kararında usulsüzlük varsa (örneğin usule uygun bildirim yapılmamışsa, eksik tespit varsa) istinaf kanun yoluna başvurarak kararı temyiz edebilirsiniz.
5. Dava Sürecini Takip Edip İhaleyi Yönlendirme
Süreç içinde:
- İhale ilanı takip edilmeli
- Gerekirse avukat aracılığıyla süreçte aktif olunmalı
- Dışarıdan gelen tekliflere karşı daha iyi teklif sunulmalı
Bu şekilde malın değeri korunur, dış müdahale azaltılır.
İzale-i Şuyu Davasında Satış Zorunlu mu?
Eğer mal fiilen bölünemeyecek durumdaysa (örneğin tek katlı ev, tek parça arsa), mahkeme zorunlu olarak satışa hükmeder.
⚠️ Bir ortağın rızası olmasa da, ortaklık hükümleri gereği paylı mülkiyette her ortak malın paylaşılmasını talep etme hakkına sahiptir.
Malı Satın Alma Niyetinizi Mahkemeye Bildirebilir misiniz?
Evet.
Mahkeme ya da icra dairesine başvurarak:
- Malı açık artırmada almak istediğinizi belirtebilir
- Gerekirse ön teminat yatırarak ihaleye hazırlanabilirsiniz
Sonuç: Hissemi Satmak İstemiyorum Diyen Ortak, Satışı Engelleyemez Ama Süreci Avantajına Yönlendirebilir
İzale-i şuyu davaları, ortaklık hukukunun zorlayıcı yönlerinden biridir. Tek bir ortağın isteği, malın tamamı için satış anlamına gelebilir. Ancak satışa karşı olan ortak, hukuki haklarını kullanarak malı elde tutabilir, değer kaybını önleyebilir veya malın gerçek değerinden satılmasını sağlayabilir. Bu nedenle süreci pasif değil, stratejik bir şekilde yönetmek en doğru yaklaşımdır.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. İzale-i şuyu davasında hissemi satmak istemiyorum, engelleyebilir miyim?
Hayır. Tek başına satışa engel olamazsınız, ancak sürece müdahil olabilirsiniz.
2. Malı dışarıdan biri alabilir mi?
Evet. İhaleye katılan herkes en yüksek teklifi verirse satın alabilir.
3. Malı ben almak istersem ne yapmalıyım?
İhaleye katılarak en yüksek teklifi sunmalısınız.
4. Satış bedelini düşük buluyorum, ne yapabilirim?
Kıymet takdir raporuna itiraz ederek yeni değerleme talep edebilirsiniz.
5. Ortaklar satışa razıysa, benim isteğim dikkate alınmaz mı?
Evet. Diğer ortaklar satışta ısrarcıysa, süreç devam eder.
6. Satıştan sonra tekrar dava açabilir miyim?
Satış kesinleştikten sonra artık dava açılamaz; ancak ihaleye fesat karıştırma gibi hukuka aykırılıklar varsa itiraz yolları kullanılabilir.
Bir yanıt yazın