Giriş
Miras hukukunda, miras bırakanın ölümünden sonra geride kalan malvarlıkları mirasçılara intikal eder. Ancak bu süreçte, bazı taşınmazlar üzerindeki mülkiyetin hukuka aykırı şekilde devredilmesi, başka mirasçıların mağduriyetine neden olabilir. İşte bu nedenle, mirasçılar tarafından miras kalan taşınmazlara ilişkin “mirasa şerh koydurmak” yöntemi uygulanabilir. Bu şerh, taşınmazın devrini engellemez ancak üçüncü kişilere karşı mirasçının hakkını güvence altına alır.
Bu yazıda, mirasa şerh koydurma nedir, hangi durumlarda uygulanabilir, nasıl yapılır, yasal etkisi nedir ve mirasçılar bu süreçte nelere dikkat etmelidir, tüm yönleriyle açıklayacağız.
Mirasa Şerh Koydurmak Ne Demek?
Mirasa şerh koydurmak, miras kalan bir taşınmazın tapu kaydına mirasçılık hakkına ilişkin bir uyarı ya da ihtilaf kaydının işlenmesi anlamına gelir. Bu işlem sayesinde mirasçı, söz konusu taşınmazın başkalarına devrini veya üzerinde tasarruf yapılmasını sınırlı biçimde önler veya ihtilafın varlığını duyurur.
Hangi Durumlarda Mirasa Şerh Koydurulabilir?
- Miras bırakanın ölümünden sonra mirasçılık hakkı kesinleşmemişse
- Tapuda başkası adına devredilen taşınmazın, gerçekte miras hakkına tabi olduğu düşünülüyorsa
- Muvazaalı işlemler veya mirastan mal kaçırma şüphesi varsa
- Tapu iptal ve tescil davası açılmışsa
- Mirastan feragat ya da miras reddi gibi işlemler ihtilaflıysa
Mirasa Şerh Nasıl Koydurulur?
1. Tapu Müdürlüğü Üzerinden Talep
- Mirasçı, miras bırakanın ölüm belgesi ve veraset ilamı ile başvurarak tapuya şerh talebinde bulunabilir.
- Bu şerh, “mirasçının talebiyle ihtilaf vardır” şeklinde tapu kütüğüne işlenir.
2. Mahkeme Kararı ile Şerh
- Eğer tapu iptal davası açılmışsa, mahkeme bu taşınmaza ihtiyati tedbir şerhi konulmasına karar verebilir.
- Bu şerh, taşınmazın satışını ve devrini kısıtlayabilir.
Şerh Türleri
| Şerh Türü | Açıklama |
|---|---|
| İhtiyati Tedbir Şerhi | Mahkeme kararıyla, taşınmazın devrini geçici olarak durdurur |
| İhtirazi Kayıt Şerhi | Tapu işleminde şüphe veya itiraz varsa, kayıtlara uyarı olarak düşülür |
| Mirasçılık Şerhi | Tapuda, mirasçıların hak iddiası olduğunu belirtir |
Şerh Koydurmanın Faydaları
- Taşınmazın elden çıkarılmasını önleyici etki yaratır
- Üçüncü kişilere karşı uyarı niteliğindedir
- Mahkemeye taşınan ihtilaflarda güçlü delil olarak kullanılır
- Muvazaalı satışlara karşı önlem sağlar
Şerh Süresiz mi Kalır?
Hayır. Şerh, belirli bir süreyle sınırlı olabilir. Örneğin:
- İhtiyati tedbir şerhi, dava sonuna kadar geçerlidir.
- Diğer şerhler, şerh tarihinden itibaren 5 yıl içinde yenilenmezse tapudan terkin edilebilir.
Mirasa Şerh Koymak İçin Gerekli Belgeler
- Nüfus cüzdanı
- Mirasçılık belgesi (veraset ilamı)
- Miras bırakanın ölüm belgesi
- Tapu bilgileri
- Dava varsa dilekçe ve mahkeme kararı
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Mirasa şerh koymak taşınmazın satışını engeller mi?
Hayır. Sadece uyarı niteliğindedir. Ancak mahkeme kararı varsa satış durdurulabilir.
2. Şerh koymadan dava açamaz mıyım?
Açabilirsiniz. Ancak şerh koymak, davanızı daha güçlü hale getirir.
3. Şerh konan taşınmaz üçüncü kişiye satılırsa ne olur?
Yeni malik, şerhi görerek satın aldığı için davadan etkilenebilir.
4. Şerh koymak için tüm mirasçıların onayı gerekir mi?
Hayır. Bir mirasçı bile tek başına şerh talebinde bulunabilir.
5. Mirasçılık belgesi olmadan şerh koyabilir miyim?
Hayır. Öncelikle Sulh Hukuk Mahkemesi’nden mirasçılık belgesi almalısınız.
6. Şerhi nasıl sildirebilirim?
Şerh nedeni ortadan kalkarsa tapuya başvurarak veya mahkeme kararıyla sildirebilirsiniz.
Sonuç
Mirasa şerh koydurmak, mirasçının hakkını korumak ve olası usulsüz taşınmaz devrine karşı önlem almak için önemli bir hukuki araçtır. Her ne kadar doğrudan satışı engellemezse de, davalı taraf ve üçüncü kişilere karşı güçlü bir uyarı niteliği taşır. Bu süreci doğru yürütebilmek için tapu işlemleri ve dava süreçlerinde deneyimli bir avukattan destek alınması büyük fayda sağlar.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın