Miras hukuku, bireylerin vefatından sonra malvarlıklarının kimlere ve ne şekilde geçeceğini düzenleyen önemli bir hukuk dalıdır. Ancak bazı durumlarda mirasçılar, henüz miras bırakan hayattayken mirastan feragat edebilirler. Bu durumda “mirastan feragat sözleşmesi” gündeme gelir. Ancak bu sözleşmenin geçerli olabilmesi için belirli şekil şartlarına uyulması zorunludur. Bu yazıda, “mirastan feragat sözleşmesi şekil şartı” nedir, nasıl yapılır, hangi resmi işlemler gereklidir ve hangi hallerde geçersiz sayılır, tüm bu konuları detaylı biçimde ele alacağız.
Mirastan Feragat Nedir?
Mirastan feragat, mirasçının, miras bırakan hayattayken ileride kendisine düşecek mirası kabul etmeyeceğini önceden ve yazılı olarak beyan etmesidir. Türk Medeni Kanunu’nun 528. maddesine göre, bu durum ancak sözleşme ile yapılabilir.
Mirastan Feragat Sözleşmesi Nedir?
Mirastan feragat sözleşmesi, miras bırakan ile yasal mirasçısı arasında yapılan ve mirasçının gelecekteki miras hakkından kısmen ya da tamamen vazgeçtiğini gösteren yazılı ve resmi bir sözleşmedir.
⚖️ Bu sözleşme yapılmadan feragat geçerli olmaz.
⚠️ Miras bırakan hayattayken yapılmalıdır.
Hangi Mirasçılar Feragat Edebilir?
- Yasal mirasçılar (altsoy, anne-baba, eş vb.)
- Atanmış mirasçılar da feragat edebilir ancak atanma koşuluna bağlıdır.
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Şekil Şartı Nedir?
1. Resmi Şekilde Yapılmalıdır (TMK m.528)
- Noter huzurunda düzenlenmeli
- Taraflar (miras bırakan ve mirasçı) birlikte imzalamalı
- Sözlü ya da adi yazılı olarak yapılan feragat geçersizdir
2. Her İki Tarafın da İradesi Gerekir
- Miras bırakan ve feragat eden mirasçı bizzat hazır bulunmalı
- Vekaletnameyle işlem yapılacaksa, özel yetki içermelidir
3. Tarih, imza ve noter onayı zorunludur
- Belgeye gün/ay/yıl yazılmalı
- İki taraf da imza atmalı
- Noter, belgenin geçerliliğini onaylamalıdır
Mirastan Feragat Türleri
✅ Tam Feragat
Mirasçının hiçbir malvarlığı istememesi
✅ Kısmi Feragat
Belirli oran ya da maldan vazgeçmesi (örneğin taşınmazlar dışında kalan malvarlığından feragat)
✅ Bedelli Feragat
Feragat karşılığında bir mal veya para alınması
✅ Bedelsiz Feragat
Herhangi bir karşılık alınmadan yapılan feragat
Mirastan Feragat ile İlgili Sık Sorulan Sorular
❓ Sözlü beyanla mirastan feragat olur mu?
Hayır. Sözlü ya da adi yazılı belgeler geçersizdir. Mutlaka noter huzurunda resmi sözleşme yapılmalıdır.
❓ Feragat sözleşmesi iptal edilebilir mi?
Yasal şartlar varsa (örneğin hata, hile, tehdit), iptal davası açılabilir. Aksi halde bağlayıcıdır.
❓ Feragat eden kişi sonradan miras talep edebilir mi?
Hayır. Sözleşme yapıldıktan sonra miras bırakan vefat ettiğinde artık miras hakkı kalmaz.
Mirastan Feragat ile Mirastan İstifa Arasındaki Fark
| Kriter | Mirastan Feragat | Mirastan İstifa (Reddi Miras) |
|---|---|---|
| Ne Zaman Yapılır? | Miras bırakan hayattayken | Miras bırakan öldükten sonra |
| Şekil Şartı | Noterde resmi sözleşme | Sulh hukuk mahkemesine yazılı beyan |
| Geri Dönüşü | Genellikle mümkün değil | 3 ay içinde yapılmazsa miras kabul edilir |
| Etkisi | Başından itibaren mirasçı sıfatı doğmaz | Mirası sonradan reddetmiş olur |
Mirastan Feragat Edenin Altsoyunun Durumu
Eğer feragat sözleşmesinde “altsoy da feragat etmiş sayılır” ibaresi yer alıyorsa:
- Altsoy da mirasçı olamaz
- Aksi halde altsoya geçer
Bu nedenle sözleşme düzenlenirken açık ifadelere dikkat edilmelidir.
Yargıtay Kararlarıyla Uygulama Örnekleri
Yargıtay 2. HD, 2019/3245 E. – 2020/2719 K.
“Mirasçının imzaladığı adi yazılı belge, resmi şekil şartını taşımadığından geçerli bir feragat sözleşmesi olarak değerlendirilemez.”
Yargıtay 1. HD, 2017/4376 E. – 2018/5131 K.
“Noter huzurunda düzenlenmiş mirastan feragat sözleşmesinin iptali ancak TBK hükümleri çerçevesinde mümkün olabilir.”
Noter Ücretleri ve Masraflar
- 2025 yılı itibarıyla noterlerde mirastan feragat sözleşmesi düzenleme bedeli, belge uzunluğu ve işlem türüne göre değişmekle birlikte ortalama 1.000 – 3.000 TL arasında olabilir.
- Bedelli feragat sözleşmesinde damga vergisi ve harç ödenebilir.
Avukat Desteği Gerekli mi?
Zorunlu olmamakla birlikte, miras ve mal paylaşımı açısından doğuracağı ciddi sonuçlar nedeniyle, bir avukat eşliğinde işlem yapmak büyük önem taşır. Özellikle:
- Sözleşme metninin hazırlanması
- Bedelli feragat durumunda alacakların garanti altına alınması
- Mirasın kapsamının doğru değerlendirilmesi
açısından hukuki destek almak hak kayıplarını önler.
Sonuç: Mirastan Feragat İçin Resmiyet Şarttır
Mirastan feragat sözleşmesi şekil şartı, sadece geçerlilik değil, sözleşmenin bağlayıcılığı açısından da kritik önemdedir. Bu nedenle noter huzurunda, resmi belgelerle, açık irade beyanı ile yapılmayan her türlü feragat iddiası hukuken geçersizdir. Özellikle miras planlaması yapan kişiler ve mirasçılar, bu süreçte hukuki danışmanlık almalı ve ileride çıkabilecek uyuşmazlıkların önüne geçmelidir.
Bir yanıt yazın