📌 Giriş
İş güvencesi kapsamında çalışan işçilerin haksız veya geçersiz nedenlerle işten çıkarılması durumunda, iş hukukunda işe iade davası açma hakkı tanınmıştır. İşe iade davası, işçinin işine geri dönmesini sağlayabileceği gibi, tazminat hakkı da doğurabilir.
📌 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18-21. maddeleri, işe iade davasının şartlarını ve sürecini düzenler.
Bu makalede, işe iade davasının hukuki dayanakları, işçinin dava açma şartları, mahkeme süreci, işverenin yükümlülükleri ve işe iade davası sonrası işçiye tanınan haklar detaylı olarak ele alınacaktır.
📌 İşe İade Davası Nedir? Hukuki Dayanakları
📌 İşe iade davası, iş sözleşmesi haksız yere feshedilen işçinin işine geri dönmesi için açtığı bir davadır.
✔ 4857 sayılı İş Kanunu madde 18, iş güvencesi kapsamında işten çıkarmalara karşı işçinin haklarını düzenler.
✔ İş Mahkemeleri Kanunu, işe iade davasının nasıl açılacağını ve sürecin nasıl işleyeceğini belirler.
✔ Türk Borçlar Kanunu, işçi ve işveren arasındaki sözleşme ilişkisini düzenler.
📌 Örnek: Bir işçi, performans düşüklüğü gerekçesiyle işten çıkarıldığında, ancak bu iddia belgelerle desteklenmiyorsa, işe iade davası açabilir.
📌 Önemli Not: İşe iade davası yalnızca belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler tarafından açılabilir.
📌 İşe İade Davası Açma Şartları
📌 İşçi, işe iade davası açabilmek için belirli şartları sağlamalıdır.
✔ 1️⃣ İşverenin En Az 30 İşçi Çalıştırıyor Olması
- İşe iade davası açabilmek için işverenin en az 30 işçi çalıştırıyor olması gerekmektedir.
✔ 2️⃣ İşçinin En Az 6 Ay Kıdeminin Olması
- İşçi, aynı işyerinde en az 6 ay çalışmış olmalıdır.
✔ 3️⃣ İş Sözleşmesinin Belirsiz Süreli Olması
- Belirli süreli sözleşmeyle çalışan işçiler işe iade davası açamaz.
✔ 4️⃣ İşten Çıkarma Geçerli Bir Nedene Dayanmamalıdır
- İşveren, haklı ve geçerli bir neden göstermeden işçiyi işten çıkarmışsa, işçi dava açabilir.
✔ 5️⃣ İşçi, Fesih Bildiriminden Sonra 30 Gün İçinde Dava Açmalıdır
- İşe iade davası açmak isteyen işçinin, fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 30 gün içinde dava açması gerekmektedir.
📌 Örnek: Bir şirket, ekonomik daralma nedeniyle işçi çıkardığını iddia ediyorsa, bunu ispatlamak zorundadır.
📌 Önemli Not: İşveren, işten çıkarmanın geçerli bir nedene dayandığını kanıtlamakla yükümlüdür.
📌 İşe İade Davasında Mahkeme Süreci
📌 İşe iade davası, iş mahkemelerinde belirli aşamalardan geçerek sonuçlanır.
✔ 1️⃣ Arabuluculuk Süreci
- İşçi, dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorundadır.
- Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, iş mahkemesinde dava açılabilir.
✔ 2️⃣ İş Mahkemesinde Dava Açma
- İşçi, fesih bildiriminin kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içinde iş mahkemesinde dava açmalıdır.
- Mahkeme, işverenin işten çıkarma gerekçelerini inceler.
✔ 3️⃣ Mahkeme Kararı ve İşe Geri Dönüş Süreci
- Mahkeme işten çıkarmanın geçersiz olduğuna hükmederse, işçinin işe iadesine karar verir.
📌 Örnek: İşveren, işçiyi haksız yere işten çıkarmışsa ve mahkeme işe iade kararı verdiyse, işçiyi 1 ay içinde işe geri almak zorundadır.
📌 Önemli Not: Mahkeme süreci genellikle 2 ila 6 ay arasında sonuçlanmaktadır.
📌 İşe İade Davasını Kazanan İşçinin Hakları
📌 İşe iade davasını kazanan işçiye bazı haklar tanınmaktadır.
✔ 1️⃣ İşveren, İşçiyi 1 Ay İçinde İşe Geri Almak Zorundadır
✔ 2️⃣ İşveren İşçiyi İşe Almazsa 4 ila 8 Aylık Ücret Ödemek Zorundadır
✔ 3️⃣ İşçi Boşta Geçen Süre İçin 4 Aylık Ücret Alabilir
📌 Örnek: Mahkeme, işçinin işe iadesine karar verdikten sonra işveren işçiyi işe almazsa, 8 aylık maaş kadar tazminat ödemek zorunda kalabilir.
📌 Önemli Not: İşçi, mahkeme kararından sonra 10 gün içinde işverene başvurmalıdır. Aksi takdirde hakkını kaybedebilir.
📌 İşe İade Davasında İşverenin Yükümlülükleri
📌 İşe iade davası sonucunda işverenin belirli yükümlülükleri bulunmaktadır.
✔ 1️⃣ İşçiyi Tekrar İşe Almak veya Tazminat Ödemek
✔ 2️⃣ İşçiye Boşta Geçen Süre İçin Ücret Ödemek
✔ 3️⃣ İşçiyi Aynı veya Eşdeğer Bir Pozisyona Yerleştirmek
📌 Örnek: Bir işçi, işe iade davasını kazandıysa, işveren onu aynı maaş ve pozisyon ile işe almak zorundadır.
📌 Önemli Not: İşveren, işçiyi işe almak istemezse 8 aylık tazminat ödemek zorunda kalır.
📌 İşe İade Davası Sonrası Hukuki Başvuru Yolları
📌 İşveren işe iade kararına uymazsa, işçi hukuki yollarla hakkını arayabilir.
✔ 1️⃣ İş Mahkemesinde Tazminat Davası Açma
✔ 2️⃣ İşçilik Alacak Davası ile Faiz Talep Etme
✔ 3️⃣ İcra Takibi Başlatma
📌 Örnek: İşveren, mahkeme kararına rağmen işçiyi işe geri almazsa, işçi icra takibi başlatabilir.
📌 Önemli Not: İşe iade kararına rağmen işverenin işçiyi almaması hukuki yaptırımlara neden olabilir.
Bir yanıt yazın