Bir kişinin vefatından sonra geride bıraktığı tüm malvarlığı, borçları ve hakları “tereke” olarak adlandırılır. Ancak terekeye ilişkin işlemler yalnızca mirasçıların insiyatifine bırakılmaz. Bazı durumlarda bu malvarlığının resmi olarak tespit edilmesi gerekir. İşte bu noktada terekenin tespiti kurumu devreye girer.
Peki, terekenin tespiti nedir, kim talep edebilir, hangi durumlarda yapılır ve nasıl işlenir? Bu kapsamlı rehberde tüm detaylara yer veriyoruz.
Tereke Nedir? (Tanım)
Tereke, miras bırakan kişinin ölüm anındaki tüm malvarlığı, hakları ve borçlarının toplamıdır.
Buna taşınmazlar, taşınırlar, banka hesapları, alacaklar, borçlar ve haklar dahildir.
Terekenin Tespiti Nedir? (Kavram)
Terekenin tespiti, vefat eden kişinin malvarlığının, sulh hukuk mahkemesi tarafından resmen ve ayrıntılı şekilde kayıt altına alınması işlemidir.
Amaç:
- Mirasın kapsamını belirlemek
- Mal kaçırma ihtimalini önlemek
- Mirasçıların hakkını korumak
- Borçlu ya da borçsuz miras değerlendirmesi yapabilmek
Hukuki Dayanak:
- Türk Medeni Kanunu Madde 589 – 591
- HMK ve İcra İflas Kanunu hükümleri
Terekenin Tespiti Talebi Kimler Tarafından Yapılabilir?
| Talep Eden | Gerekçe |
|---|---|
| Mirasçılar | Mal kaçırma şüphesi, mirası reddetme süreci |
| Alacaklılar | Mirasçıların borcu reddetme ihtimaline karşı |
| Vasiyet alacaklıları | Vasiyetin yerine getirilmesi için |
| Savcılık | Kamu yararı olan durumlarda |
| Sulh hakimi (re’sen) | Gerektiğinde kendiliğinden başlatabilir |
Terekenin Tespiti Hangi Durumlarda Gerekli Olur?
- Mirasçılar arasında güvensizlik veya ihtilaf varsa
- Mal kaçırma riski mevcutsa
- Mirasın kabul edilip edilmeyeceğine karar verilmesi gerekiyorsa
- Alacaklılar terekenin güvence altına alınmasını talep ediyorsa
- Yasal sürede reddi miras yapılacaksa
Terekenin Tespiti Süreci Nasıl İşler?
- Sulh hukuk mahkemesine dilekçeyle başvuru yapılır
- Mahkeme gerekli gördüğünde terekenin bulunduğu yerde keşif yapar
- Varlıklar belirlenir (ev, arsa, banka, taşınır vb.)
- Gerekiyorsa bilirkişi tayin edilir
- Tespit sonunda tutanak tutulur
- Malvarlığı koruma altına alınır (mühürleme, ihtiyati tedbir vb.)
Terekenin Tespiti ile Mirasın Reddi Arasındaki İlişki
Terekenin tespiti, mirasın reddi sürecinde oldukça önemlidir.
Çünkü:
- Mirasçı terekenin içeriğini bilmeden doğru karar veremez
- Mahkemece yapılan tespit, mirasın borçlu olup olmadığını gösterir
- Bu tespit sayesinde reddi miras kararı isabetli olur
Terekenin Tespiti İstendiğinde Ne Olur?
- Tüm malvarlığı listelenir
- Mal kaçırılması engellenir
- Alacaklılar için güvence oluşturulur
- Mirasta saklı pay ihlali olup olmadığı ortaya çıkar
- Vasiyetin geçerliliği denetlenebilir
Terekenin Tespiti Talebi Hangi Mahkemeye Yapılır?
📍 Yetkili mahkeme: Miras bırakanın son yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi
Terekenin Tespiti Masraflı mı?
- Dava harcı, tebligat giderleri, keşif ve bilirkişi ücretleri gibi kalemler olabilir
- Genellikle yüksek tutarlı bir dava değildir
- Gerekirse adli yardım talep edilebilir
Terekenin Tespiti Kararı Sonrası Ne Olur?
- Malvarlığı kayıtlara girer
- Mirasçılar bilgi sahibi olur
- Gerekiyorsa tasfiye veya paylaşım süreci başlar
- Miras reddi ya da kabulü kararları verilir
- Tespit edilen mallar güvence altına alınır
Sonuç: Terekenin Tespiti, Mirasın Güvenli Paylaşımı İçin Atılan İlk Adımdır
Terekenin tespiti, mirasın paylaşımında ve mirasçılar arasında güvenin sağlanmasında hayati öneme sahiptir. Bu süreç, özellikle mirasın borçlu olup olmadığının anlaşılması ve malvarlığının korunması açısından hukuki güvence sağlar. Mirasçılar, süreci vakit kaybetmeden başlatmalı ve gerektiğinde uzman hukuki destek almalıdır.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Terekenin tespiti nedir?
Vefat eden kişinin tüm malvarlığının sulh mahkemesi tarafından resmen belirlenmesidir.
2. Terekenin tespiti talebini kim yapar?
Mirasçılar, alacaklılar, savcılık ya da mahkeme kendiliğinden yapabilir.
3. Terekenin tespiti dava mı?
Hayır, bir dava değil; koruyucu mahkeme kararı sürecidir.
4. Ne zaman yapılmalıdır?
Ölümden hemen sonra, özellikle mirasın reddi ya da şüpheli durumlarda.
5. Masraflı mı?
Cüzi masraflar içerir; adli yardım alınabilir.
6. Tereke tespiti yapılmadan miras reddedilebilir mi?
Evet, ama içeriği bilinmeden reddetmek risklidir.
Bir yanıt yazın