📌 1. Uzaktan Çalışma Nedir?
📌 Uzaktan çalışma, işçinin işverenin iş yerinden bağımsız olarak, evinden veya başka bir yerden, iletişim teknolojileri kullanarak işini yapması esasına dayalı çalışma şeklidir.
✔ 4857 sayılı İş Kanunu ve 10 Mart 2021 tarihli Uzaktan Çalışma Yönetmeliği ile düzenlenmiştir.
✔ 2025 yılı itibarıyla uzaktan çalışma düzenlemeleri halen yürürlüktedir ve işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisini korumaya yöneliktir.
🚨 Örnek:
Bir yazılım geliştiricisinin iş yerinde bulunmaksızın, evden bilgisayar aracılığıyla projelerini yürütmesi uzaktan çalışmaya örnektir.
📌 2. Uzaktan Çalışma Yönetmeliği’nin Kapsamı
📌 10 Mart 2021 tarihli Uzaktan Çalışma Yönetmeliği, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
✔ Hem yeni iş sözleşmeleri hem de mevcut iş ilişkileri uzaktan çalışmaya dönüştürülebilir.
✔ İş sağlığı ve güvenliği, çalışma süreleri, veri güvenliği gibi konuları kapsar.
🚨 Örnek:
Pandemi döneminde evden çalışmaya başlayan bir muhasebe personeli için, işverenin çalışma koşullarını yazılı hale getirmesi gereklidir.
📌 3. Uzaktan Çalışma Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
📌 Uzaktan çalışma uygulaması için işçi ile işveren arasında yazılı sözleşme yapılması zorunludur.
✔ İş sözleşmesi yeni kuruluyorsa uzaktan çalışma sözleşmesi olarak düzenlenmelidir.
✔ Hâlihazırda iş yerinde çalışan işçi için uzaktan çalışmaya geçiş yapılacaksa, tarafların karşılıklı anlaşması gerekir.
✅ Sözleşmede Yer Alması Gereken Hususlar:
| Düzenleme Konusu | Açıklama |
|---|---|
| İşin Tanımı | Yapılacak işin kapsamı ve niteliği belirtilmelidir. |
| Çalışma Süresi | Haftalık çalışma saatleri ve mola süreleri açıkça belirtilmelidir. |
| Ücret ve Ödeme Şekli | Ücretin miktarı ve ödeme yöntemleri yer almalıdır. |
| Ekipman ve Masraflar | Gerekli araç-gereçleri kimin temin edeceği ve giderlerin karşılanması. |
| İş Sağlığı ve Güvenliği | Çalışma ortamına yönelik iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri belirtilmelidir. |
| Veri Güvenliği | İşle ilgili gizli bilgilerin korunmasına yönelik yükümlülükler. |
🚨 Örnek:
Evden çalışan bir grafik tasarımcıya işveren, bilgisayar ve yazılım temin ediyorsa, bu durum sözleşmede açıkça yazılmalıdır.
📌 4. Uzaktan Çalışmada İşverenin Yükümlülükleri
✔ Ekipman ve Araç Gereç Temini: İşin yapılması için gerekli araç, gereç ve malzemeleri sağlamak.
✔ İş Sağlığı ve Güvenliği: Çalışanın sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamında çalışmasını sağlamak.
✔ Veri Güvenliği: İş süreçleriyle ilgili kişisel verilerin korunmasına yönelik tedbirleri almak.
✔ Eşit İşlem İlkesi: Uzaktan çalışan işçiler ile iş yerinde çalışan işçiler arasında eşit muamele yapmak.
🚨 Örnek:
Uzaktan çalışan bir müşteri temsilcisinin kişisel verileri işlediği durumlarda, işveren veri güvenliği konusunda ek tedbirler almalıdır.
📌 5. Uzaktan Çalışmada İşçinin Hak ve Yükümlülükleri
✔ Ücret ve Sosyal Haklar: Uzaktan çalışmaya geçen işçinin ücret, fazla mesai, yıllık izin gibi hakları aynen korunur.
✔ İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uyma: İşçi, işverenin belirlediği güvenlik tedbirlerine uymak zorundadır.
✔ Veri Güvenliğine Riayet: İşçi, işle ilgili gizli bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılmamasına özen göstermelidir.
🚨 Örnek:
Evden çalışan bir insan kaynakları uzmanı, personel özlük dosyalarını başkalarıyla paylaşamaz.
📌 6. Uzaktan Çalışmada Çalışma Süresi ve Fazla Mesai
📌 Uzaktan çalışma süresi, iş yerinde çalışan işçilerin çalışma süreleriyle aynıdır.
✔ Haftalık çalışma süresi: 45 saat
✔ Fazla mesai yapılacaksa işçinin onayı alınmalıdır.
🚨 Örnek:
Evden çalışan bir yazılımcı, işverenin talebiyle 45 saati aşan sürelerde çalışırsa, fazla mesai ücreti talep edebilir.
📌 7. Uzaktan Çalışmanın Yasak Olduğu İşler
📌 Tehlikeli kimyasallarla çalışma, patlayıcı madde üretimi gibi işler uzaktan çalışmaya uygun değildir.
✔ Sağlık riski taşıyan işler uzaktan çalışmaya konu olamaz.
🚨 Örnek:
Kimya sektöründe laboratuvarda yapılması gereken analiz çalışmaları uzaktan yapılamaz.
📌 8. Uzaktan Çalışmada İş Sağlığı ve Güvenliği
📌 İşveren, uzaktan çalışan işçiye yönelik iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini almak zorundadır.
✔ Çalışma ortamına ilişkin bilgilendirme yapmak.
✔ Ergonomik çalışma şartlarını sağlamak için önerilerde bulunmak.
🚨 Örnek:
Evden çalışan bir sekretere işveren, “Ergonomik masa ve sandalye kullanınız, uzun süreli oturmaktan kaçınınız” şeklinde bilgilendirme yapmalıdır.
📌 9. Örnek Senaryo
Senaryo:
✔ Selin Hanım, muhasebe departmanında çalışmaktadır.
✔ İşverenle yaptığı anlaşma doğrultusunda uzaktan çalışmaya başlamıştır.
✔ Sözleşmede çalışma süresi, ücret ve ekipman temini gibi hususlar belirtilmiştir.
✔ Çalışma süresi dışında işveren tarafından sürekli aranması üzerine Selin Hanım fazla mesai talebinde bulunmuş ve hak kazanmıştır.
📌 10. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Uzaktan çalışma için sözleşme şart mı?
📌 Evet. Yazılı olarak yapılması zorunludur.
🔹 Uzaktan çalışan işçinin maaşı kesilebilir mi?
📌 Hayır. İşveren, uzaktan çalışmaya geçen işçinin ücretinde keyfi kesinti yapamaz.
🔹 Fazla mesai uygulanır mı?
📌 Evet. Çalışma süresi aşılırsa fazla mesai ücreti ödenir.
🔹 İş kazası kabul edilir mi?
📌 Evet. Evde çalışırken meydana gelen iş kazaları SGK’ya bildirilmelidir.
🔹 Uzaktan çalışmada işveren ekipman sağlamak zorunda mı?
📌 Evet. İşin gerektirdiği araç-gereçleri sağlamak işverenin yükümlülüğüdür.
Bir yanıt yazın